Z powodu smogu umiera blisko 50 tys. Polek i Polaków rocznie. Kolejne setki tysięcy cierpi na różne schorzenia – płacimy za ich zwolnienia lekarskie, leczenie, opiekę. Od lat walkę ze smogiem próbują, mniej lub bardziej udanie, prowadzić wielkie miasta. Jednak większość małych gmin nie stać na programy wymiany pieców.
Poprzedni rząd prowadził program „Kawka”, dzięki któremu z funduszy przeznaczonych na ochronę środowiska można było dostać dopłatę do wymiany pieca węglowego. Obecny rząd program zamknął, ale gdy w styczniu 2017 roku, z powodu bardzo złej pogody, smog zagościł prawie w całej Polsce, a liczba zgonów wzrosła skokowo, temat znów stał się gorący. Rząd ogłosił więc nowy program „Czyste powietrze”, który miał wspomóc wymianę starych pieców węglowych, tak zwanych „kopciuchów”, na nowocześniejsze formy ogrzewania. Środki miała wyłożyć Unia Europejska, jako wsparcie dla ochrony środowiska.
Program okazał się jednak niewydolny. Wg jego założeń powinniśmy podpisywać 400 tys. umów na wymianę pieców rocznie. Tymczasem w pierwszej połowie tego roku podpisano zaledwie 55 tys. takich umów. Komisja Europejska zwróciła uwagę, że wszystko przez centralizację – rząd sam chce rozdzielać pieniądze, a powinny to robić gminy i banki. Po groźbie KE, że pieniądze zostaną wycofane (8 mld euro!), rząd zgodził się włączyć w program gminy. Jednak po kolejnych miesiącach okazuje się, że niewiele gmin się zgłosiło. Dlaczego? Przecież to one chciały go realizować? Ano dlatego, że rząd owszem – do programu zachęca, ale nie przekazał żadnych pieniędzy na jego obsługę. A przecież gmina musi kogoś zatrudnić do przyjmowania i wydawania wniosków, kontroli wykonania zmiany pieców, zarządzania dotacją. Samo się nie zrobi…
Komisja Europejska ma też inne zastrzeżenia – wymiana miała być na czystsze sposoby ogrzewania, ocieplenie budynków itp. Tymczasem w polskim programie dopuszcza się wymianę pieca węglowego na… węglowy. Oczywiście nowocześniejszy, ale jednak wciąż niezbyt ekologiczny.
Wszystko to razem spowodowało, że Unia powiedziała dość. Jeśli do końca września rząd nie wymyśli, jak lepiej realizować program możemy stracić 8 mld Euro dotacji i pożegnać się z nadzieją na czystsze powietrze.
Linki do źródeł informacji:
Plakaty do pobrania:
Plakat smog – wersja do czarno białego wydruku PDF
Prosimy o nieumieszczanie plakatów w miejscach, w których jest to zabronione.